Stress bij kinderen

Stress bij kinderen betekent spanning of druk en is niet per definitie ongezond. Elk kind heeft een bepaalde mate van stress nodig om goed te kunnen functioneren.

Gezonde stress bij kinderen is de spanning die ze voelen voor een spreekbeurt of andere spannende gebeurtenis. Stress zorgt er dan voor dat kinderen alert kunnen reageren en geconcentreerd kunt werken. Zodra de spannende gebeurtenis voorbij is, neemt de spanning weer af.

Maar als de stress lang duurt, te vaak voorkomt en/of te groot is, kan het kind niet goed ontspannen en herstellen. Dan is er sprake van ongezonde stress. Dit kan schadelijke gevolgen hebben voor de stemming, gedachten en het gedrag van het kind. Dit fenomeen wordt soms aangeduid als chronische stress bij kinderen.

Oorzaken van stress

Er zijn verschillende factoren die stress bij kinderen kunnen veroorzaken, waaronder:

• Schooldruk: Veel kinderen ervaren kind spanning school, wat kan leiden tot angst en stress.
• Thuisomgeving: Een onveilige of onvoorspelbare thuisomgeving kan leiden tot early life stress symptomen.
• Sociale druk: Pesten en groepsdruk kunnen ook bijdragen aan de stressbeleving van een kind.

Soorten symptomen van stress bij kinderen

Het is cruciaal voor ouders en verzorgers om de symptomen van stress te herkennen. Stress symptomen kunnen variëren, maar enkele veelvoorkomende zijn:

• Lichamelijke symptomen: Hoofdpijn, gespannen buik, of zelfs koorts door stress.
• Psychische symptomen: Prikkelbaarheid, angstig gedrag, en somberheid. Kinderen met stress kunnen teruggetrokken gedrag vertonen, zoals niet buiten willen spelen of veel huilen.
• Gedragsveranderingen: Ongemotiveerd zijn, spijbelen of zelfs destructief gedrag zoals vernielzucht.

Stress brengt het lichaam in een staat van paraatheid. In een tel is het lichaam klaar voor actie. Er komen hormonen vrij: adrenaline en cortisol. De bloeddruk en de hartslag stijgen en er stroomt zuurstofrijk bloed naar je spieren, je hart en je hersenen. De spieren spannen zich, de longblaasjes verwijden zich en je ademhaling wordt sneller. Het bloed trekt uit je gezicht weg, je handen worden koud en het zweet breekt je uit.

Als stress niet afneemt na verloop van tijd, blijft de hoeveelheid cortisol en adrenaline in het lichaam hoog. Dit kan leiden tot allerlei stressklachten, zoals gevoelens van onrust, prikkelbaarheid, slechte concentratie en slecht slapen.

Kinderen kunnen door het hoge stressniveau ook klachten krijgen als hoofdpijn, een gespannen buik, jeuk of bultjes of eczeem.

Ongezonde stress uit zich bij kinderen in psychische signalen. Het heeft een negatieve invloed op hun stemming. Kinderen worden prikkelbaar, geïrriteerd en gauw boos.

Symptomen van stress bij kinderen

• slaapproblemen
• angstig zijn
• veel huilen
• teruggetrokken gedrag
• niet buiten willen spelen
• vernielzucht
• spijbelen

Kinderen die ongezonde stress ervaren, ontwikkelen vaak negatieve gedachten. Deze negatieve gedachten richten zich op anderen, maar zijn vaak ook gericht op zichzelf en op de eigen (verminderde) kwaliteiten.

Tegelijkertijd kan er een veranderingen in het gedrag ontstaan. Prikkelbaarheid kan snel leiden tot conflicten. Lusteloosheid en somberheid kunnen leiden tot slechte concentratie en moeilijk leren op school.

Het herkennen van stress symptomen bij kinderen is de eerste stap naar hulp. Kinderen die zich onzeker voelen of regelmatig stress ervaren, kunnen hulp nodig hebben. Cursussen zoals Je bibbers de baas en Leer te durven zijn gericht op kinderen die last hebben van angst en onzekerheid.

Preventie van stress

Preventie is essentieel. Gezonde stress is belangrijk voor de ontwikkeling, maar als de stress ongezond wordt, moet er actie worden ondernomen. Hieronder volgen enkele tips voor ouders om stress bij kinderen te verminderen:

• Open communicatie: Praat regelmatig met je kind over hun gevoelens en ervaringen. Dit helpt om een veilige omgeving te creëren.
• Structuur bieden: Zorg voor een voorspelbare dagelijkse routine. Dit helpt kinderen zich veilig te voelen.
• Lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om stress te verlichten en de algehele mentale gezondheid van je kind te verbeteren.

Wat kan ik doen als mijn kind teveel stress ervaart?

Het is belangrijk om open gesprekken te voeren en te overwegen professionele hulp in te schakelen indien nodig.