Overprikkeling bij kinderen tijdens de feestdagen: tips voor ouders

De feestdagen kunnen voor kinderen behoorlijk overweldigend zijn, wat kan leiden tot overprikkeling. Vooral tijdens de drukke decembermaand, met kerstmarkten, cadeautjes en sociale verplichtingen, is het voor kinderen moeilijk om met alle prikkels om te gaan. Preventie expert Jana Sangen deelt praktische tips over hoe je overprikkeling bij kinderen tijdens de feestdagen kunt herkennen en voorkomen, zodat ze met plezier van de feestdagen kunnen genieten.

1. Maak duidelijk wat de plannen zijn en spreek af wanneer je overprikkeling aangeeft
Zorg ervoor dat je zo vroeg mogelijk duidelijk maakt wat de plannen zijn. Leg uit hoe de dagen eruit zullen zien en hoelang je ergens blijft. Maak afspraken zodat je kind weet waar het aan toe is en spreek af dat het kind zelf kan aangeven wanneer het zich overweldigd voelt. Als je merkt dat het kind het niet zelf doorheeft, kun je het ook tijdig waarschuwen.

2. Pak een tas in met spullen die je kind helpen te ontprikkelen

Zorg voor een tas met spullen die het kind helpen ontspannen, zoals een lievelingsknuffel, een noise-canceling koptelefoon, een spelletje of een boek. Laat je kind zelf meedenken over wat het zou helpen. Het kan ook helpen om overprikkeling bij kinderen tijdens de feestdagen te voorkomen door ze de mogelijkheid te geven om zich even terug te trekken en tot rust te komen. Merk je dat je kind overprikkeld raakt? Kondig dan aan dat er nog tien minuten gespeeld wordt en dat de groep daarna even iets voor zichzelf gaat doen. Een aankondiging werkt vaak beter dan een plotselinge onderbreking. Door de groep op te splitsen, voelt de rust niet als een straf voor je kind. Verwijs naar de gemaakte afspraken: “Weet je nog dat we hadden afgesproken om even een momentje voor onszelf te nemen als het te druk werd?”

3. Stel realistische verwachtingen: ga korter op bezoek of plan minder activiteiten
Accepteer dat niet alles mogelijk is. Beperk het aantal activiteiten door bijvoorbeeld maar twee uur op bezoek te gaan in plaats van de hele avond. De decembermaand is al druk genoeg met Sinterklaas en Kerst. Kies zorgvuldig welke activiteiten je wel en niet doet en houd vast aan je eigen routines. Niet elk knutselwerk hoeft bijvoorbeeld te maken te hebben met de feestdagen.

4. Plan ook een dag waarop alles mag en niks moet
Plan een rustdag voor jezelf en je kind, een dag waarop er geen verplichtingen zijn en alles mag. Heerlijk in je pyjama blijven hangen en genieten van een kop warme chocolademelk op de bank.

5. Maak het niet te spannend; niet elke activiteit hoeft in het teken van de feestdagen te staan
Sommige kinderen vinden grote verhalen erg spannend. Jana vertelt: “Mijn neefje kon soms niet slapen omdat hij het zo spannend vond dat de Sint langs zou komen om iets in zijn schoen te stoppen. Mijn schoonzus zei dan dat de Sint bij hen altijd vroeg in de avond kwam en dat hij al geweest was. Zijn schoen zat al vol, en toen kon hij lekker gaan slapen.”

Overprikkeling signaleren bij kinderen

Preventie expert Lisa Bouman deelt hoe je overprikkeling bij je kind kan signaleren. Elk kind is anders en als ouder ken je jouw kind het beste. Toch zijn er wel wat algemene signalen:

• Huilbuien
• Woedeaanval
• Slecht slapen, onrustig
• Terugtrekken, stil zijn, staren

Ga bij jezelf na wanneer je kind dit gedrag laat zien, wat zijn deze momenten? Als je als ouder (en kind) je hiervan bewust bent, kan je beter omgaan met deze situaties en jouw kind ondersteunen.

Lees hier meer over hoe je kinderen kunt helpen met overprikkeling.

Opvoeden & Zo

Onze Opvoeden & Zo training biedt ouders laagdrempelige hulp bij opvoedkwesties. Ouders kunnen zelf vragen aandragen over thema’s, zoals omgaan met overprikkeling of totaal iets anders.

Je kunt de training online of fysiek volgen.

Bekijk hier ons aanbod voor jeugd.