‘Aha, ik ben een mantelzorger!’

Het zal je maar gebeuren. Je partner komt door een ongeluk onder een motor en loopt hersenletsel op. Of je moeder is om de zoveel tijd helemaal in de war en moet opgenomen worden. Voor studenten die dat overkomt staat de wereld op zijn kop. In hun hectische leven komt de studie dan echt even op de tweede plaats.

Het overkomt één op de vijf studenten. Jolanda Groen, GGZ preventie expert en ervaringsdeskundige, heeft het afgelopen jaar voor het DIA-project You never care alone een groep van deze studenten begeleid. Jolanda: “We noemen ze mantelzorgers, maar vaak hebben ze er zelf geen idee van dat ze dat zijn. ‘Ik zorg toch gewoon voor mijn partner?’ denken ze. Of: ‘mijn moeder is nou eenmaal af en toe in de war, dat is altijd al zo geweest.’ Dat je dan een mantelzorger bent én dat dat best zwaar is af en toe, daarvan zijn ze zich amper bewust. Het gaat gewoon zo, en meestal zijn ze ook blij om iets te kunnen betekenen voor die ander die zorg nodig heeft.”

Overal is wel wat, dacht ik

Jolanda weet dit ook uit eigen ervaring. “Pas jaren nadat ik me in ben gaan zetten voor jonge mantelzorgers, realiseerde ik me dat ik er vroeger zelf ook één was. Ik dacht altijd dat het normaal was bij mij thuis: overal is wel wat, dacht ik. Veel later kwam ik erachter dat het ook anders kan en dat ik veel gemist heb. Net als de studenten nu dacht ik toen: “Aha, ik ben dus een mantelzorger.’”

Gelukkig is er nu meer aandacht voor het onderwerp dan vroeger, zegt Jolanda. Zowel op lagere als middelbare scholen worden professionals getraind in het herkennen en ondersteunen van kinderen die dit meemaken. En ook in het hoger onderwijs is er aandacht voor studerende mantelzorgers.

Livingroom

Een voorbeeld daarvan is het nieuwe programma voor studenten in de Livingroom van de Personal Support Hub aan de Erasmus Universiteit. Daar worden vanaf begin oktober tot en met maart volgend jaar een reeks inloopworkshops en een peer-support-group georganiseerd. Jolanda werkte hiervoor samen met studentendecaan Jenny Dijkstra en is heel enthousiast. “Het afgelopen jaar heb ik al wat studenten kunnen begeleiden, maar het bleek te ingewikkeld om de online community op te zetten die ik voor ogen had. De drempel lag te hoog, de aanloop was te lang en het online aspect pakte minder goed uit dan we gedacht hadden. Ik denk dat de hybride vorm waarin we het nu gaan gieten (live bijeenkomsten maar online aanhaken kan ook) veel laagdrempeliger is en beter gaat werken. Studenten kunnen gewoon binnenlopen, heel fijn.”

Een paar keer is genoeg

Jolanda: “Ik zie het als mijn belangrijkste taak om de studenten elkaar te laten vinden en de peer support op gang te brengen. Mijn ervaring het afgelopen jaar is dat studenten het waardevol vinden om hun verhaal kwijt te kunnen en gehoord te worden, en te merken dat er meer studenten zijn die in een vergelijkbare situatie zitten. Net als ik vroeger hebben ze helemaal geen idee dat ze mantelzorger zijn, en meestal voelen ze zich na een paar keer samenkomen al gesterkt en zien ze het weer zitten. Meestal breng ik het gesprek op gang en bemoedig ik ze, maar ben ik verder stil en praten ze zelf met elkaar. Zeker als ze dan nog praktische tips meekrijgen, kunnen ze het leven met zorg en studie weer aan.”

Meer weten?

Meer weten over het DIA-programma ‘You never care alone’ voor studenten in het MBO, HBO en WO? Lees meer over de Online community en de coaching voor studenten die voor iemand zorgen. Je kunt ook een berichtje aan Jolanda sturen: j.groen@avantsanare.nl om met haar de mogelijkheden te bespreken.

Meer weten over de de Personal Support Hub van Erasmus Universiteit? Volg de link om naar de website van de Living Room te gaan.