Terug naar de thema's

Overspannen stress en burn-out

Overspannen, stress en burn-out. Meer dan 13% van alle Rotterdammers voelt zich overspannen. Dat blijkt uit onderzoek van de gemeente Rotterdam (Gezondheidsmonitor). Maar ook landelijk zijn de cijfers alarmerend. Wat is het, hoe komt het en wat kunnen we eraan doen?
foto van Overspannen stress en burn-out

Goed om te weten

Overspannen, stress en burn-out: symptomen

Overspannen zijn en ongezonde stress uiten zich in psychische signalen. Het heeft een negatieve invloed op hun stemming. Mensen worden prikkelbaar, zijn snel geïrriteerd en/of geëmotioneerd.

Mensen die ongezonde stress ervaren, ontwikkelen vaak negatieve gedachten. Deze negatieve gedachten richten zich op anderen, maar zijn vaak ook gericht op zichzelf en op de eigen (verminderde) kwaliteiten.

Tegelijkertijd kan er een verandering in het gedrag ontstaan. Prikkelbaarheid kan snel leiden tot conflicten. Lusteloosheid en somberheid kunnen leiden tot slechte concentratie en moeilijk iets nieuws oppakken.

Wat doet stress?

Stress brengt het lichaam in een staat van paraatheid. Er komen hormonen vrij, de bloeddruk en de hartslag stijgen en er stroomt zuurstofrijk bloed naar je spieren, hart en hersenen. De spieren spannen zich, de longblaasjes verwijden zich en je ademhaling wordt sneller. Het bloed trekt uit je gezicht weg, je handen worden koud en het zweet breekt je uit. Als stress niet afneemt na verloop van tijd, blijft de hoeveelheid cortisol en adrenaline in het lichaam hoog. Dit kan leiden tot allerlei stressklachten, zoals gevoelens van onrust, prikkelbaarheid, slechte concentratie en slecht slapen. Ook lichamelijke klachten kunnen voorkomen, zoals hoofdpijn, een gespannen buik, jeuk, bultjes of eczeem.

Hoe herken je overspannenheid en stress?

Bij mensen die overspannen zijn of teveel ongezonde stress ervaren, kun je dit gedrag zien:

  • snel boos
  • snel in tranen
  • niet mee willen doen
  • teruggetrokken gedrag
  • niet erbij zijn, slechte concentratie
  • piekeren
  • voortdurende twijfel of het wel goed genoeg is
  • telefoon niet kunnen wegleggen
  • vaak moe, te laat of ziek zijn.

Wat is een burn-out?

Burn-out, het Engelse woord voor “opgebrand”, is het eindstadium van een langdurige periode van stress en (over)spanning. Hierdoor krijg je last van zowel lichamelijke als geestelijke uitputting. Je energiereserves raken op als je in je dagelijks leven continue druk ervaart en er niet genoeg tijd is voor rust. Je raakt dan ‘burned-out’. Ondanks dat het lastig kan zijn om hulp te vragen, kan de juiste behandeling er wel voor zorgen dat je van je klachten herstelt. Nog beter is het om een burn-out te voorkomen. Er zijn diverse cursussen om mensen die teveel stress ervaren goed te helpen.

Oorzaken burn-out

Er is veel onderzoek gedaan naar stress en burn-out op het werk, maar nog niet zoveel naar stress en burn-out buiten het werk. Toch komt ook dat steeds vaker voor. Het lijkt erop dat veel mensen druk voelen door de prestatiemaatschappij. Daarnaast speelt de digitalisering een rol bij de ontwikkeling van een burn-out. En de leefsituatie, waarbij een opeenstapeling van sociaal-maatschappelijke of financiële problemen veel stress kan veroorzaken. Tot slot zijn persoonlijkheidskenmerken van invloed. Mensen die perfectionistisch of (over)gevoelig zijn voor hun omgeving, of die minder vaardigheden hebben om met tegenslagen om te gaan, zijn gevoeliger voor stress en burn-out.

Danine is psycholoog en leefstijlcoach en expert op het gebied van stress en burn-out.

Rutger is een ervaren trainer en coach van mensen die veel ongezonde stress ervaren.

Naomi is psycholoog en geeft online e-health cursussen over stress, burn-out en andere thema’s.

Artikelen over dit thema