Jongeren steeds vaker eenzaam

Eenzaamheid onder jongeren neemt toe, blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Maar hoe kun je signalen van eenzaamheid herkennen? En wat kun je doen als je eenzaamheid bij iemand hebt geconstateerd?

In Nederland voelt 29,6% van de jongeren zich soms tot altijd eenzaam. In Rotterdam is dit percentage zelfs 33,4%. Deze cijfers zijn over de jaren heen significant gestegen. Tegenwoordig is het zelfs zo dat jongeren zich meer eenzaam voelen dan 75-plussers. Dit komt onder andere door de coronacrisis, maar de toename van eenzaamheid kent meerdere oorzaken.

Heeft iedereen evenveel kans?

Eenzaamheid kan tal van oorzaken hebben. Contacten kunnen veranderen of verbroken worden door omstandigheden waar je weinig of geen invloed op hebt. Eenzaamheid kan een duidelijk identificeerbare oorzaak hebben, maar kan ook worden veroorzaakt door een opeenstapeling van factoren. Je persoonlijkheid speelt zeker een grote rol, maar uit onderzoek blijkt dat er verschillende andere risicofactoren te onderscheiden zijn. Dit zijn vooral omgevingsfactoren zoals je achtergrond of je persoonlijke leefomgeving. Denk aan armoede, gezondheidsproblemen, ongezonde thuissituatie, enz. Deze factoren zorgen voor een bepaalde ongelijkheid, waardoor de mensen met een laag inkomen en een slechte gezondheid een verhoogde kans hebben op eenzaamheid.

Kun je het zien?

Eenzaamheid is moeilijk te herkennen, maar er zijn wel verschillende signalen die erop kunnen wijzen. Deze zijn onder te verdelen in lichamelijke, psychische, sociale en gedragsmatige signalen. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de signalen. Want zodra één van deze signalen wordt opgemerkt, kunnen snel risico’s in beeld gebracht worden en kan er een inschatting gemaakt worden van de benodigde zorg of hulp die iemand nodig kan hebben.

Wat kun je doen?

Mensen die zich eenzaam voelen ervaren vaak weinig verbinding met zichzelf, anderen, of de samenleving. Maar wat precies mist, kan verschillen. De één mist sociale contacten, de ander mist zingeving. Daarom is het goed om het gesprek erover niet uit de weg te gaan. Praat met diegene en luister oprecht. Laat merken dat er geen taboe op het onderwerp rust. Pas als duidelijk is wat er ontbreekt kan er naar een passende oplossing worden gezocht.

Is er altijd een oplossing?

Als de persoon die zich eenzaam voelt niet geholpen wil worden, kan het probleem niet worden opgelost. Daarom is het juíst belangrijk om signalen bespreekbaar te maken en daardoor de neerwaartse spiraal van eenzaamheid proberen te doorbreken. Belangrijk hierbij zijn onder andere een luisterend oor, maar ook weten naar wie of welke partijen je iemand kan doorverwijzen.

Signalerings- en routekaart

Avant sanare heeft in samenwerking met Coalitie Erbij een signalerings- en routekaart ontworpen die handvatten biedt. Deze signalerings- en routekaart kan helpen bij het tijdig opsporen en bestrijden van eenzaamheid onder jongeren. Voor het opstellen van de kaart is tevens gebruik gemaakt van onderzoek door studenten van de Hogeschool Rotterdam.

Bekijk de kaart hier

5 Tips om eenzame jongeren te helpen

Onze expert mentale gezondheid onder jongeren Els Dekker deelt 5 tips in deze video:

Het onderzoek en de bijbehorende cijfers zijn te lezen via dit artikel op de website van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Coalitie Erbij Rotterdam zet zich in voor een inclusieve samenleving. Ze verbindt organisaties en professionals die sociale betrokkenheid onder Rotterdammers vergroten. Lees meer over Coalitie Erbij via deze website.

Voor scholen

Voor jongeren op de middelbare school geven onze mentale gezondheid experts diverse trainingen die de mentale gezondheid versterken. Zoals de training Happyles, die jongeren inzicht geeft in hoe emoties, gedachten en gedrag werken. Maar ook Vrienden 12+, voor jongeren angstig zijn of piekeren, en Comet voor jongeren die een negatief zelfbeeld hebben.