Burn-out bij jongeren

Stress brengt het lichaam in een staat van paraatheid. Er komen hormonen vrij, de bloeddruk en de hartslag stijgen en er stroomt zuurstofrijk bloed naar je spieren, hart en hersenen. De spieren spannen zich, de longblaasjes verwijden zich en je ademhaling wordt sneller. Het bloed trekt uit je gezicht weg, je handen worden koud en het zweet breekt je uit. Als stress niet afneemt na verloop van tijd, blijft de hoeveelheid cortisol en adrenaline in het lichaam hoog. Dit kan leiden tot allerlei stressklachten, zoals gevoelens van onrust, prikkelbaarheid, slechte concentratie en slecht slapen. Ook lichamelijke klachten kunnen voorkomen, zoals hoofdpijn, een gespannen gevoel in je buik, jeuk, bultjes of eczeem.

Ongezonde stress uit zich bij jongeren in psychische signalen. Het heeft een negatieve invloed op hun stemming. Jongeren worden prikkelbaar, zijn snel geïrriteerd en/of geëmotioneerd.

Jongeren die ongezonde stress ervaren, ontwikkelen vaak negatieve gedachten. Deze negatieve gedachten richten zich op anderen, maar zijn vaak ook gericht op zichzelf en op de eigen (verminderde) kwaliteiten.

Tegelijkertijd kan er een verandering in het gedrag ontstaan. Prikkelbaarheid kan snel leiden tot conflicten. Lusteloosheid en somberheid kunnen leiden tot slechte concentratie en moeilijk leren op school.

Dit gedrag kan wijzen op teveel stress en dreigende burn-out bij jongeren:

• snel boos
• snel geëmotioneerd
• snel in tranen
• niet mee willen doen
• niet erbij zijn, slechte concentratie
• piekeren
• voortdurende twijfel of het wel goed genoeg is
• teruggetrokken gedrag
• telefoon niet kunnen wegleggen
• vaak moe, te laat of ziek zijn.

Burn-out, het Engelse woord voor “opgebrand”, is het eindstadium van een langdurige periode van stress en (over)spanning. Hierdoor krijg je last van zowel lichamelijke als geestelijke uitputting. Je energiereserves raken op als je in je dagelijks leven continue druk ervaart en er niet genoeg tijd is voor rust. Je raakt dan ‘burned-out’. Ondanks dat het lastig kan zijn om hulp te vragen, kan de juiste behandeling er wel voor zorgen dat je van je klachten herstelt. Nog beter  is het om een burn-out te voorkomen. Er zijn  diverse cursussen en trainingen om jongeren die teveel stress ervaren goed te helpen.

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar burn-out onder jongeren. Toch kunnen deskundigen een aantal aannemelijke oorzaken noemen. Zo ervaren veel jongeren druk door de prestatiemaatschappij. Daarnaast speelt de digitalisering een rol bij de ontwikkeling van een burn-out. Jongeren hebben niet alleen te maken met een sociale omgeving thuis, in hun vrije tijd en op school, maar ook via social media. De angst om iets te missen en er niet (meer) bij te horen – Fear of missing out – zou een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van een burn-out. Ook de grote aandacht voor het beeld en ‘de buitenkant’ spelen daarbij mogelijk een rol. Tot slot zijn persoonlijkheidskenmerken van invloed. Jongeren die perfectionistisch of (over)gevoelig zijn voor hun omgeving, zijn gevoeliger voor stress en burn-out.