Brutaal en opstandig gedrag bij kinderen

Kind brutaal tegen ouders

Brutaal en opstandig gedrag bij kinderen zijn uitingen van boosheid die voor problemen kunnen zorgen in het gezin of op school. Als kinderen ouder worden, moeten ze leren met hun emoties om te gaan. Boosheid is één van de emoties die niet zo makkelijk hanteerbaar zijn. Alle kinderen uiten hun boosheid daarom wel eens door brutaal of opstandig gedrag. Bijvoorbeeld door te schreeuwen, schelden of iets respectloos of onbeschofts te zeggen als iets niet mag of lukt.

Als kinderen ouder worden, moeten ze leren dat je boosheid wel mag voelen, maar dat het niet de bedoeling is om brutaal of opstandig te worden. Hoe help je kinderen daarbij?

Oorzaken van brutaal en opstandig gedrag

• Brutaal en opstandig gedrag kunnen samengaan met sociale en emotionele problemen, of passen bij een gedragsstoornis.
• Het kan samengaan met moeilijk concentreren en stilzitten, druk, of juist heel teruggetrokken zijn.
• Als kinderen jong zijn, kunnen zij relatief makkelijk oefenen met alternatief gedrag. Met hulp van anderen kunnen zij nog veel leren.

Brutaal en opstandig gedrag per leeftijdsgroep

Elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier, maar opstandig of brutaal gedrag kan op verschillende leeftijden voorkomen. Dit gedrag verschilt vaak per leeftijdsgroep en heeft uiteenlopende oorzaken.

Kind 5 jaar brutaal

Een brutaal kind van 5 jaar is vaak bezig grenzen te testen. Dit is een normaal onderdeel van hun ontwikkeling, maar kan uitdagend zijn voor ouders.

• Kenmerken: Het kind zegt “nee” tegen alles, doet het tegenovergestelde van wat gevraagd wordt, en kan respectloos reageren.
• Oorzaken: Op deze leeftijd leren kinderen hun emoties uiten. Gebrek aan woorden om frustraties te uiten, kan leiden tot brutaal gedrag.
• Oplossing: Geef duidelijke regels en blijf consequent. Beloon positief gedrag, zoals beleefd antwoorden, en bied eenvoudige keuzes om hun zelfstandigheid te stimuleren.

Kind 6 jaar onhandelbaar

Een kind van 6 jaar dat onhandelbaar is, kan moeite hebben met de overgang naar meer verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld op school. Dit kan zich uiten in boosheid en brutaal gedrag thuis.

• Kenmerken: Schreeuwen, niet luisteren, en zelfs speelgoed kapot maken.
• Oorzaken: Spanning op school of thuis, vermoeidheid, of behoefte aan aandacht kunnen dit gedrag uitlokken.
• Oplossing: Zorg voor een vast dagritme en duidelijke verwachtingen. Bespreek wat het kind voelt en help hen emoties te benoemen, zoals “Ik zie dat je boos bent.”

Opstandig gedrag kind 7 jaar

Bij het gedrag van een kind van 7 jaar ontstaat vaak opstandig gedrag als gevolg van sociale veranderingen, zoals meer groepsdruk op school.

• Kenmerken: Brutaal tegen ouders, uitdagingen aangaan met leraren, of het negeren van huisregels.
• Oorzaken: Dit gedrag kan voortkomen uit onzekerheid of een gevoel van onmacht in sociale situaties.
• Oplossing: Geef het kind positieve aandacht en erken hun gevoelens. Stel duidelijke grenzen, zoals “We praten hier met respect tegen elkaar,” en wees een voorbeeld in jouw gedrag.

Opstandig gedrag kind 8 jaar

Een brutaal kind van 8 jaar wil vaak laten zien dat het meer zelfstandigheid wil, maar weet nog niet hoe het die verantwoordelijkheid goed kan dragen.

• Kenmerken: Het kind kan sarcastisch reageren, regels negeren of overdreven emoties tonen.
• Oorzaken: Spanning door huiswerk, sociale druk, of behoefte aan controle kunnen een rol spelen.
• Oplossing: Geef het kind verantwoordelijkheid binnen duidelijke grenzen, bijvoorbeeld door hen kleine taken te laten uitvoeren. Laat merken dat respectvol gedrag gewenst is en beloon dit.

Brutaal kind 9 jaar

Een opstandig kind van 9 jaar kan grenzen testen omdat het wil laten zien dat het ouder wordt. Dit gedrag kan zich richten op zowel ouders als leraren.

• Kenmerken: Het kind spreekt brutaal terug, lijkt nergens zin in te hebben, en toont soms een “puberhouding.”
• Oorzaken: Dit gedrag komt vaak voort uit een zoektocht naar autonomie en frustratie als dit niet lukt.
• Oplossing: Laat zien dat je luistert naar hun mening, maar wees duidelijk over jouw grenzen. Bespreek wat acceptabel is, bijvoorbeeld: “Ik begrijp dat je boos bent, maar we praten hier zonder te schreeuwen.”

Door het gedrag van je kind te begrijpen, kun je effectiever omgaan met opstandigheid en brutaal gedrag. Elk kind heeft grenzen nodig, maar ook de ruimte om te groeien en hun emoties te leren reguleren.

Tip voor een boos kind

Eerst denken, dan doen! Als een kind zich boos voelt, vertel dan dat het zich eerst moet afvragen wat de oplossing is: ‘eerst denken, dan doen’. Het lukt natuurlijk niet altijd om brutaal en opstandig gedrag te voorkomen. Het ene kind kan dat beter dan het andere kind. Dit heeft met temperament of karakter van het kind te maken.

• Als een kind brutaal is of opstandig doet, blijf dan rustig. Je stem verheffen of schreeuwen helpt niet.
• Als je het kind zijn zin geeft, beloon je het gedrag en gaat het kind het vaker doen.
• Als het kind is afgekoeld, is het belangrijk dat je samen over het gedrag praat.
• Vertel een kind op een rustige, maar duidelijke toon, welk gedrag je niet accepteert en waarom niet.
• Laat merken dat je begrijpt wat het kind wil. Bijvoorbeeld: ‘Ik weet dat je graag wilt…” Daar wordt het kind meestal rustiger van.
• Zeg ook dat je begrijpt dat het kind zich boos voelt, maar dat schreeuwen, schelden of brutale dingen zeggen geen oplossing is. Dit kwetst anderen en levert niets op.
• Verwacht niet teveel van een kind. Als je iets vraagt wat het kind nog niet kan, wordt het alleen maar opstandiger.

Heb je een kind met stress? Lees ook ons artikel stress bij kinderen.

Meer informatie over ontwikkeling kinderen, gedragsproblemen en stoornissen vind je hier.