“Als een ouder ziek is, gaat de focus niet naar een tentamen”

Soms komen studenten amper aan hun studie toe, omdat ze zorgen voor iemand thuis. Bernadette Pires en Marlies Kok ondersteunen studerende mantelzorgers met het succesvolle platform You Never Care Alone. Bernadette: “Mantelzorgers zorgen niet alleen vóór iemand, maar maken zich ook veel zorgen óm die persoon.”

Interview: Emma Boon

Bernadette en Marlies zijn pedagoog en trainer bij Avant sanare en InMovement en werken samen aan het ondersteuningsprogramma voor studenten in Rotterdam. Ze delen een grote betrokkenheid bij de doelgroep door hun persoonlijke ervaring.

Marlies: “Mijn neefje heeft een ernstige verstandelijke handicap. Ik heb gezien hoe mijn nichtje hier als jonge mantelzorger mee geworsteld heeft. Ik heb van heel dichtbij meegemaakt wat voor impact het kan hebben om op zo’n jonge leeftijd zoveel verantwoordelijkheid te hebben. Ik heb gezien hoe belangrijk het is om samen de zorg te dragen.”

Bernadette: ‘’Zelf was ik mantelzorger, maar dit had ik toen niet door. Ik ben hier pas achtergekomen toen ik ‘You Never Care Alone’ ging doen. Dat laat zien hoe diepgeworteld dit kan zitten. Ik weet persoonlijk wat het op een lange termijn met je kan doen, en daarom ben ik heel blij als we dit kunnen voorkomen. Misschien klink ik erg cliché, maar ik vind het waardevol om dit te mogen doen. ‘You Never Care Alone’ is één van mijn favoriete werkzaamheden.’’

Huishoudelijke taken

Marlies: “De studerende mantelzorgers ervaren dagelijks veel druk. Ze moeten huishoudelijke taken overnemen zoals: boodschappen, afwassen, koken en schoonmaken. Daarnaast hebben ze soms nog hun hun bijbaantjes en natuurlijk hun schoolwerk met toetsen, deadlines en examens.”

Bernadette: ‘’We horen vaak dat wanneer een ouder in het ziekenhuis ligt, de focus daarheen gaat. Op zo’n moment denken ze niet aan school, toetsen of deadlines. Dat kan leiden tot studievertraging.’’

Ik ben er ingegroeid; dit doe ik gewoon. Ik heb niet het idee dat ik iets bijzonders doe of dat ik ondersteuning nodig heb.

studerende mantelzorger

Digitale hang-out room

Bernadette en Marlies hebben daarom voor de studenten een digitaal platform ingericht; een soort digitale hang-out-room waarin studerende mantelzorgers ervaringen kunnen delen.

Bernadette: “Vrijdagmiddag komen we samen en dan kunnen de studenten hun verhaal kwijt. Er is altijd iemand die hen begrijpt en weet waar je het over hebt. Dat is genoeg.” Studerende mantelzorgers kunnen meedoen via de studieadviseur van de school. De Erasmus Universiteit Rotterdam, Hogeschool Inholland en de Hogeschool Rotterdam zijn aangehaakt.

Marlies: ‘Deze digitale bijeenkomsten zijn echt ons feestje. We hebben lang gezocht naar een manier om deze studenten op afstand te kunnen ondersteunen en dit digitale platform lijkt daarvoor perfect.’’

Open groep

Bernadette: ‘’De groep is enorm open voor ‘nieuwe’ studenten en nieuwe ervaringsverhalen. Niet iedereen kan bij elke bijeenkomst aanwezig zijn, maar er zijn elke week genoeg deelnemers waarmee ze ervaringen en tips kunnen delen.’’

Marlies: ‘’Daarnaast krijgen de studenten maandelijks opdrachten om hun vitaliteit te versterken.

You Never Care Alone biedt ook een e-learning aan. Hierin krijgen studenten praktische informatie over het combineren van studie met mantelzorgen en leren ze bijvoorbeeld bij wie je terecht kan wanneer je hulp vraagt.

Marlies: “We merken dat de studenten de e-learning als extra druk kunnen ervaren. Daarom zijn we druk bezig om het laagdrempeliger te maken. De studenten hebben gewoon een doorklikprogramma nodig met veel video’s, zoiets is veel aantrekkelijker voor jongeren.’’

Ik zie mezelf helemaal niet als mantelzorger, wat een naar woord is het eigenlijk.

leerling

Vooruitgang

Helpt het programma de studenten vooruit? Bernadette: ‘’ Wat ik nu ga zeggen klinkt misschien vreemd, maar het antwoord is nee. Ze blijven in dezelfde situatie zitten, waardoor er op korte termijn geen vooruitgang inzit. Maar het feit dat ze een plek hebben waar ze hunzelf kunnen zijn en waarbij ze kunnen loslaten, vinden ze enorm rustgevend en prettig. Ik hoop persoonlijk dat ze uiteindelijk de balans kunnen vinden.’’

Marlies: ‘’Wanneer ze er ervaringen van andere studenten horen, realiseren ze zich pas hoe veel er van hen wordt gevraagd.” Bernadette: ‘’Het is vooral belangrijk dat ze realiseren dat er ook voor hun gezorgd mag worden.’’

Positieve kanten

Bernadette geeft ook gastlessen over mantelzorg op het Albeda College. Vaak merkt ze dat studenten zich nog moeten realiseren dat ze zelf mantelzorgers zijn. Ook vallen haar de culturele verschillen op. “In sommige culturen is het heel vanzelfsprekend om voor een gezinslid te zorgen.” Ook krijgt ze de positieve kanten mee van het zorgen voor een ander. “De studenten zijn al vroeg zelfstandig en ze voelen zich nuttig. Ze geven steeds vaker aan dat ze het fijn vinden om een ander te helpen en er voor diegene te zijn.”

Gastlessen

Scholen kunnen niet alleen gastlessen inzetten. Marlies: ‘’Het is vooral belangrijk dat de school de steun kan bieden die de mantelzorgers nodig hebben, zodat ze hun studie kunnen halen.’’ Daarom organiseren we jaarlijks een kennisoverdracht voor professionals met als thema: hoe signaleer je mantelzorgers en hoe geef je hen de hulp die ze nodig hebben? Dit jaar hebben we aangesloten bij een online conferentie van het Albeda college, met een workshop aan 140 zeer betrokken docenten.”